تنشهای تجاری و سیاسی اخیر بر بازار سایه افکنده و موجب نگرانی از کاهش تقاضا برای انرژی شده است و تحلیلگران اعلام کردهاند که بازار نفت در آستانه شوک عرضه قرار دارد و این شوک میتواند قیمتها را به اوج برساند.
نگرانی اصلی این است که چه مقدار از صادرات نفت ایران به واسطه تحریمهای آمریکا مختل خواهد شد؟
جیم ریترزبوش، تحلیلگر بازار نفت در این باره میگوید: «با توجه به نامعلوم بودن میزان تاثیر تحریمهای آمریکا علیه ایران و تاثیر نامشخص تعرفهها، احساس نگرانی در بازار وجود دارد اما این احساس به اندازهای نیست که موجب نوسانات عمدهای در بازار شود.»
از سوی دیگر برخی تحلیلگران صنعت نفت معتقدند نگرانی درباره احتمال کاهش شدید تولید نفت ایران میتواند قیمت آن را بهزودی به بالای ۹۰ دلار برای هر بشکه برساند.
همچنین امین عزالدین، کارشناس مسایل سیاسی معتقد است اگر این بازی ادامه یابد و تهران تهدید خود در خصوص بستن تنگه هرمز را عملی کند قیمت نفت میتواند به ۲۵۰ دلار برای هر بشکه برسد؛ وضعی بحرانی که میتواند اقتصاد جهان را تخریب کند و چالشهای بسیاری برای مردم کشورهای فقیر بیافریند.
در همین حال سرمایهگذاران بازار نفت عوامل بالا برنده قیمت نفت، همچون احتمال اختلال در تولید نفت ایران را در کنار عوامل پایینآورنده قیمت همچون افزایش تولید نفت اوپک ارزیابی میکنند.استفن برنوک، تحلیلگر نفتی موسسه پیویام در یک گزارش پژوهشی گفته است: بمب ساعتی فروپاشی صنعت نفت ونزوئلا در کنار بازگشت صنعت نفت ایران به دوران تحریم، همگی زمینه را برای یک شوک عرضه شدید فراهم میکند.وی معتقد است: موج روزافزون اختلال در تولید نفت جهان، امیدواری طرفداران رشد قیمت را بیشتر میکند و نمیتوان احتمال یک جهش قیمت دیگر را منتفی دانست.افزایش تولید نفت روسیه و برخی از اعضای اوپک، اکنون تا حدی رشد قیمت نفت را مهار کرده است و آن را از اوج ۸۰ دلار در ماه می امسال، پایین آورده است. جهش قیمت نفت در آن زمان ناشی از تصمیم دونالد ترامپ، رییسجمهور آمریکا، برای خروج از برجام بود.
کارشناسان بانک مریل لینچ آمریکا نیز در یادداشتی اعلام کردند تشدید مستمر جنگ تجاری، خطر افت شدید تقاضای نفت را ایجاد میکند اما ما همچنان بیشتر نگران تحریمهای آمریکا ضد ایران هستیم.
در این یادداشت آمده است: در فرضهای گوناگون، عرضه نفت ایران میتواند حدود ۸۰۰ هزار بشکه در روز کاهش یابد و به ازای هر یک میلیون بشکه کاهش در عرضه روزانه نفت، انتظار داریم قیمت شاخص نفت خام برنت ۱۷ دلار افزایش یابد.البته این در حالی است که نگرانیها از اینکه تقاضای چین برای خرید نفت ممکن است کاهش یابد، اکنون موجب افت قیمت نفت شده است. شرکت سینوپک چین روز شنبه خرید نفت خود را از آمریکا کاهش داده است. سه منبع آگاه گفتند شرکت یونیپک، بازوی تجاری شرکت سینوپک به دلیل افزایش تنشهای تجاری میان پکن و واشنگتن، خرید نفت از آمریکا را به حالت تعلیق درآورده است.
وارن پترسون، تحلیلگر بازار نفت در این باره میگوید: «تقاضای پالایشگاههای مستقل چینی نیز پایین آمده است.»
چین نیز گفته است طرحهایی برای وضع تعرفه بر الانجی وارداتی از آمریکا دارد. این خبر نیز نگرانیهایی را برانگیخته است.
روز جمعه چین تعرفههای تلافیجویانهای را علیه ۶۰ میلیارد دلار کالای وارداتی از آمریکا اعلام کرد و هشدار داد اقدامات بیشتری در راه است. این اقدام نشان میدهد پکن قصد ندارد در جنگ تجاری با واشنگتن پا پس بکشد.
وضع تعرفه علیه واردات انرژی از آمریکا میتواند به سیاست دولت ترامپ برای افزایش حضور این کشور در بازار انرژی جهان لطمه بزند.
دولت ترامپ بارها اعلام کرده قصد دارد عرضه سوختهای فسیلی به متحدانش را افزایش دهد. واشنگتن همچنین در حال تسهیل مقررات داخلی آمریکا برای تشویق تولید بیشتر نفت و گاز است.
در هر حال اکنون توپ در زمین آمریکاست و به نظر میرسد اگر سیاستهای خود را تغییر ندهد بازار انرژی با کمبود عرضه مواجه خواهد شد و تعادل بازار از بین میرود. در نتیجه قیمتها افزایش چشمگیری خواهد داشت.