هادی سلگی : یکی از خطوط قرمز نانوشته سالگذشته دردایره نهاد اجرایی نفت پرسش از ماهیت و کمیت واردات بنزین بود. همواره در نشستهای خبری، مسوولان نفتی دولت قبل از پاسخ امتناع میکردند و بهگونهای این سوال جزو ممنوعهها محسوب شده بود، بااینحال همان زمان مدیران انجمنهای تخصصی و کارشناسان از ارقامی در محدوده ۴میلیارد دلار برای بنزین خارجی خریداریشده صحبت میکردند. اکنون در دولت جدید که قصد دارد گفتمان شفافیت و هماهنگی با مردم را بنیاد کند، دسترسی به این ارقام هم فعلا سهلتر شدهاست. ارقامی که عضو کمیسیون انرژی مجلس؛ فرهاد شهرکی از میزان واردات بنزین مطرح میکند حدود ۲.۵ تا ۳میلیارد دلار است که شفافسازی آن، امید برای کاهش آن با همراهی مردم در سالآینده را زنده میکند. طبق گفته شهرکی قرار است سالآینده این رقم نصف شود و بهجای آن منابع صرف امور زیربناییتر با هدف کاهش مصرف سوخت شود. آنچه در زیر میخوانید چکیدهای از مصاحبه با این مقام مسوول است.
با توجه به حساسیت موضوع سوخت، با یکسوال بنزینی شروع میکنم. با توجه به اینکه مجوز واردات بنزین از کمیسیون انرژی برای دولت صادر شد، بهنظر شما در سالآینده چه میزان منابع برای خرید بنزین خارجی لازم است؟
فکر میکنم حدود ۱.۳میلیارد دلار لازم باشد. البته باید بدانید که سالگذشته حدود ۲.۵ تا ۳میلیارد دلار برای خرید بنزین وارداتی هزینه شد. امسال هم پیشبینی ما ۲.۵ تا ۳میلیارد دلار است، به بیان دیگر میزان بودجهای که برای واردات بنزین برای سالآینده درنظر گرفتهشده تقریبا نصف این دو سالاست و دلیل آنهم روشن است؛ بهخاطر اینکه ما باید بتوانیم بهجای اینکه منابع درآمدی را صرف خرید سوخت و دودکردن آن در هوا کنیم، با روشهای بهتری مصرف سوخت را مدیریت کنیم. بهعنوان نمونه با متنوعکردن سبد سوخت شامل سیانج و الپیجی، واردات بنزینسوپر و فروش آن با قیمت تمامشده، واردات خودروهای هیبریدی (نزدیک به دومیلیارد دلار برای واردات خودروهای هیبریدی و برقی و کممصرف برنامهریزی شدهاست) میتوانیم از این منابع به شکل پایدارتری استفاده کنیم. باید تا جاییکه امکان دارد همین میزان سوختی که در پالایشگاههای ما تولید میشود و واقعا کفاف جمعیت ما را هم میدهد، مدیریت و استفاده درست کنیم. دلیل بخش عمده مصرف غیربهینه این است که خودروهای ما، ۱.۵ تا ۲برابر متوسط کشورهای اروپایی سوخت مصرف میکنند. از دیگر امکانات ما برای کاهش ناترازی بنزین جلوگیری از قاچاق سوخت است. در بحث قاچاق بنزین و گازوئیل ما با ارقام بسیار قابلملاحظهای مواجه هستیم و اگر بتوانیم با طرحهای دقیق از بخش بزرگی از آن جلوگیری کنیم، برای تراز بنزین در کشور بسیار تاثیرگذار خواهد بود، لذا از نظر کمیسیون انرژی و نمایندههای مردم، منابع درآمدی کشور نباید صرف واردات سوختی شود که سوزانده شده و عایدی چندانی برای کشور ندارد. بهخاطر همین است که میگویم با جلوگیری از قاچاق و همینطور با بهبود موتور اتومبیلهای تولید داخل و کاهش مصرف سوخت آنها میتوانیم بخش زیادی از هدررفت را احیا کنیم. همچنین با واردات خودروهای هیبریدی مخصوصا آن بخشی که مصرفشان تقریبا ۵ لیتر در ۱۰۰کیلومتر است، مدیریت اثربخشتری بر مصرف داشته باشیم. حدود دومیلیارد دلار برای واردات خودرو در سالآینده منابع درنظر گرفتهشده، ضمن اینکه قرار است به افرادی که در خارج از کشور هستند و منبع ارز آنها خارج از کشور است، اجازه داده شود نسبت به واردات خودرو اقدام کنند و اینبندی است که در بودجه۱۴۰۴ اضافه شدهاست.
اخیرا وزیر نیرو؛ عباس علیآبادی در مجلس اعلام کرد؛ پس از این قطعی برق نخواهیم داشت. توضیحات وزیر تا چه اندازه برای نمایندهها اقناعکننده بود؟
بحث این بود که ظاهرا در ۲۵ روز گذشته میزان زیادی سوخت مایع تحویل دادهشده و در این بخش ذخیرهسازی خوبی صورت گرفتهاست. از سوی دیگر با توجه به اینکه هنوز فصل سرمای کامل آغاز نشده، تاکنون گاز هیچ نیروگاهی قطع نشدهاست. موضوع دیگر این بود که در واقع تمام نیروگاهها در مدار فعالیت قرار دارند و تعمیر نیروگاهها در این بازه زمانی به اتمام رسیدهاست، بنابراین طبق این صحبتها، تمام نیروگاهها در مدار قرار دارند و تا این لحظه گاز آنها قطع نشده و از سوی دیگر سوخت گازوئیل تحویلی آنها در ۲۵ روز گذشته نسبتا زیاد بوده و امیدواریم که با رسیدن فصل سرمای شدید و قطع گاز نیروگاه، سوخت مایع کافی برای مصرف خانگی و کشاورزی داشته باشند. بهنظر میآید با توجه به توضیحاتی که وزیر نیرو ارائه کرد و همانطور هم که مشاهده شد در چند روز اخیر شاهد قطعی برق نبودیم، در این حوزه نگرانی زیادی وجود نداشتهباشد. البته متذکر شوم هنوز سردی هوا بهطور واقعی شروع نشده و امیدوارم با ورود سرما به کشور، نیروگاهها بتوانند از سوخت مایع استفاده کنند و مشکل چندانی که اوایل مهر ماه همه اعضای کمیسیون انرژی احساس میکردند، وجود نداشتهباشد. تقریبا ذخیرههای سوخت مایع در مهرماه نصف مقدار سالقبل بود که این موجب نگرانی شدید شد اما حالا با حضور وزیر نفت و نیرو در مجلس و توضیحات آنها مقداری از این نگرانی کاسته شده و منتظر هستیم ببینیم با ورود سرما چه اتفاقی میافتد. البته مردم هم باید تا حدودی مصرف انرژی خود را بهینه کنند.
چرا نیروگاهها در مهرماه نتوانستند انرژی مایع مناسب خود را ذخیره کنند؟
فکر کنم اینها در تابستان هم از سوخت مایع استفاده کردهبودند، یعنی در تابستان به هر دلیلی مثل مشکل گاز یا هرچیز دیگری، از سوخت مایع خود استفاده کردهاند. شاید تغییر دولتها و بهتبع آن لرزانبودن مدیریتهای ارشد و میانی باعثشد تا حدی در این حوزه وقت کافی اختصاص ندهند، ولی با اینحال الان این همکاری صورتگرفته و ظاهرا این کمبود جبران شدهاست.